Piše DVM Nikolina Bjelica ,
VA Vet Planet
Portosistemski šant je oboljenje hepato-bilijarnog trakta koje nastaje kao posledica portalne hipertenzije koja je uzrokovana hroničnim bolestima jetre, fibroze i ciroze, kongenitalnom atrezijom intrahepatične portalne vene kao i policistične bolesti jetre kod mačaka.
Mreže vena sačinjavaju portalni sistem jetre, čija je funkcija odvođenje krvi sa hranjivim materijama, hormonima i toksinima iz digestivnog trakta. Ova krv treba da prođe kroz jetru koja ima funkciju da filtruje i vrši detoksikaciju krvi pre nego što ona nastavi dalje u sistemsku cirkulaciju. 
Šant se definiše kao put koji omogućava protok materija između dve stukture koje fiziološki nisu povezane, u ovom slučaju šant predstavlja komunikaciju između portalne vene, neke od njenih grana i drugih vena i naziva se portosistemski šant. Kao posledica šanta, krv zaobilazi jetru i bez prethodne filtracije i detoksikacije nastavlja put u sistemsku cirkulaciju. Takvo stanje izaziva pojavu kliničkih simptoma ove bolesti.
Porto sistemski šant može biti urođeni i stečeni.
Urođeni PSŠ, se javlja u 80% slučajeva kod pasa mlađih od 3 godne. Predisponirane rase su : patuljasti šnaucer, jorkširski terijer, jazavičar, maltezer, bišon, pudle, nemački ovčar, labrador, pinč i doberman.
Stečeni PSŠ, se javlja kao posledica povišenog krvnog pritiska vena koje spajaju digestivni trakt i jetru. Najčešći uzrok su bolesti koje dovode do stvaranja ožiljnog tkiva na jetri (ciroze). U odnosu na urođeni PSŠ, stečeni se obično javlja u poznim godinama.
Simptomi koje ne treba zanemariti:
- Smanjen ili perverzan apetit
- Gubitak telesne mase
- Smanjen rast (urođeni PSŠ)
- Polidipsija i poliurija
- Problemi sa urinarnim traktom kao posledica stvaranja uratnih kristala
- Krv u povraćenom sadržaju (haematemesis)
- Krv u stolici (melena)
- Bihejvioralni problemi i neurološki deficiti .
Ovi simptomi nisu tipični samo za portosistemski šant i zbog toga uzimamo u obzir kompletnu istoriju bolesti, klinički pregled, osnovne laboratorijske analize (kompletna krvna slika sa biohemijom, analiza urina). Ukoliko i dalje postoji sumnja na ovo oboljenje neophodni su dodatni uskospecifični testovi za postavljanje definitivne dijagnoze (stimulativni test žučnih kiselina i amonijaka, rendgenska i ultrazvučna dijagnostika, CT skener sa upotrebom kontrasta i magnetna rezonanca ) koji nam pružaju potpun uvid u lokalizaciju i postojanje šanta.
Biohemijski nalaz kod pacijenta obolelog od portosistemskog šanta praćen je sa normalnim do blago povišenim transaminazama jetre, smanjenom koncentracijom uree, albumina, holesterola i glukoze. Hematološke analize pokazuju mikrocitnu anemiju i poikilocitozu. Nalazom urina moguće je dijagnostikovati uratne kristale.
Povišen je nivo žučnih kiselina preprandijalno i ili postprandijalno. Nivo amonijaka je povišen i javlja se intolerancija na amonijak. 
Tretman :
Način i pristup lečenju zavise od vrste, lokalizacije i dužine trajanja bolesti. Pri dijagnostikovanju bolesti na prvom mestu je stabilizacija pacijenta, ukoliko je to potrebno, intravenskom nadoknadom tečnosti.
U nastavku terapije uključujemo dijetu i medikamente. U dijeti se preporučuje hrana sa smanjenom količinom proteina (crveno meso, riba, soja, brokoli, šargarepa, mladi sir, probiotski jogurti ili granulirana dijetetska ishrana).
Od medikamenata uključujemo laktulozu radi smanjenja apsorbcije amonijaka i drugih toksina u crevima, a antibiotska terapija u cilju izmene bakterijske populacije u crevima kako bi se smanjila infestacija intestinalnih bakterija.
U koliko pacijent ne odreaguje povoljno na pomenutu terapiju, hirurški tretman se preporučuje kao rešenje bolesti.